کشاورزی ارگانیک
درمورد فرآورده های باغبانی ایران اعم از خشکبار، میوه و سبزی ضروری است در آینده به صورت ارگانیک تولید شوند تا قابل عرضه در بازارهای بین المللی باشند. مهمترین پیش شرط برای تولید میوه ارگانیک، انتخاب رقم های مناسب منطقه و ایجاد باغ بر اساس شرایط ارگانیک می باشد.
در صورتی که خیلی از باغ های فعلی کشور بر این اساس، آماده نشده اند و زمان زیادی طول می کشد تا بتوان تمام باغ های یک منطقه را اصلاح کرد.
در همین راستا در شرایط کنونی، تولید و برداشت گیاهان دارویی و معطر به دلایلی تنها از عرصه های طبیعی انجام می شود. متاسفانه بهره برداری ناپایدار و عدم آگاهی کافی نسبت به تولید محصول های ارگانیک در این
عرصه ها، موجب تخریب زیستگاه ها، و نابودی این گونه ها شده است.
کشاورزی ارگانیک در مناطقی قابل اجراست که کشتزارهای همجوار نیز محصول های ارگانیک تولید کنند و گرنه مبارزه با آفت ها و بیماری ها بدون استفاده از سم های شیمیایی عملی نخواهد بود. اجرای هماهنگ استفاده از این روش در هر منطقه نیاز به همکاری کشاورزان منطقه دارد که به راحتی تامین نخواهد شد. اجرایی شدن فراگیرکشاورزی ارگانیک پرسش هایی را مطرح می سازد
مانند این که آیا کشاورزی ارگانیک قادر به تامین غذای کافی می باشد؟آیا از نظر اقتصادی حرکت به سوی کشاورزی ارگانیک در ایران منطقی است؟ آیا سیستم متعارف انتقال یافته های تحقیقاتی در کشور، کارایی مناسب برای عملیاتی کردن کشاورزی ارگانیک را دارد؟ آیا امکان انتقال اطلاعات لازم به کشاورزان در زمینه های فنی، مدیریتی، بازاررسانی و قوانین و مقررات مربوط به کشت و فراوری محصول های ارگانیک وجود دارد؟
با توجه به این که در کشاورزی ارگانیک از کودهای شیمیایی استفاده نمی شود و در شرایطی که ماده آلی کم باشد، بهره وری آب آبیاری کاهش می یابد، آیا امکان تامین مواد غذایی لازم برای گیاهان از طریق کودهای آلی و تولید محصول کافی در زمین های قابل کشت فعلی وجود دارد و امنیت غذایی کشور به خطر نمی افتد؟
چالش های دیگری نیز در راه تولید ارگانیک وجود دارند که از مهمترین آن ها دیدگاه های نه چندان موافق سیاست گذاران بخش کشاورزی، فراهم نبودنزیرساخت های علمی- سازمانی لازم و عدم وجود انگیزه کافی در کشاورزان برای پذیرش تولید و فرآوری ارگانیک است. ساختار توسعه کشاورزی ارگانیک در جهان، ساختارهای رشد مناسب را یافته است و شتاب در برقراری کشاورزی ارگانیک ملی در آن بدون ایجاد ساختارهای لازم، درست نیست.
از طرفی ساختار برنامه در این زمینه، نمی تواند با سایر توسعه های تجربه شده در کشور بر پایه نظام کشاورزی رایج منطبق باشد.
برنامه ریزی در صنعت کشاورزی ارگانیک
برنامه ریزان در مرحله نخست باید از نوعی انعطاف اصولی و هوشمند توام با افزایش شناخت و حمایت از تمامی عناصر ملی درگیر در موضوع، عمل نمایند، همچنان که در بخش آمار ها نشان داد شد، به طور کلی، بازار ارگانیک اروپا، آمریکای شمالی و شرق آسیا گسترش به نسبت خوبی در سال های اخیر داشته است و ظرفیت های بالقوه فراوانی برای محصول های ارگانیک ایران در این بازارها وجود دارد.
پسته یکی از مثال های قابل توجه به عنوان محصولی راهبردی در صادرات محصول های ارگانیک ایران به شمار می رود، ایران می تواند به میزان قابل توجهی پیشرو صادرات در مقایسه با سایر صادرکنندگان مانند ترکیه،
سوریه، یونان و ایتالیا باشد. ایالات متحده آمریکا که تا 1979 تنها وارد کننده پسته بود، نخستین محصول را در سال 1987 به بازار جهانی عرضه کرد از این سال به بعد با عرضه محصول پسته ایالت کالیفرنیا با کیفیتی قابل رقابت و به کارگیری امکانات خود در بسته بندی، تبلیغات بازار رسانی و نکات بهداشتی توانسته است رقیبی نیرومند در بازار بین المللی شود.
گونه های دارویی که در حال حاضر مورد کشت و کار قرار می گیرند به دلیل این که گیاهانی کم توقع، با نهاده پذیری کم هستند،
گزینه مناسبی برای کشت در نظام های ارگانیک به شمار می روند. کشت ارگانیک این گیاهان، کیفیت مواد مؤثره را که هدف اصلی تولید آنهاست، تضمین می کند.
در ایران، نظام های تولید زعفران که از لحاظ جنبه های فنی و فرهنگی- اجتماعی تا حدودی به نظام های ارگانیک نزدیک هستند، گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری در این زمینه می باشند.
همچنین در گلزارهای تولید ارگانیک گل محمدی در منطقه لالهزار استان کرمان، اسانس، غنچه و گل باز دارای گواهی ارگانیک تولید می شود که به بازارهای خارجی صادر می شود.
در صورتی که پایه های علمی تولید چنین نهاده هایی در کشور مهیا نباشد، در این صورت اغلب به جای شکل گیری کشاورزی ارگانیک، کشاورزی سنتی بر پایه مصرف تنها کمپوست از بقایای گیاهی و دامی شکل می گیرد.
که حاصل آن کاهش کمی وکیفی محصول و غیرقابل رقابتی شدن محصول های تولیدی خواهد شد. عملیاتی کردن کشاورزی ارگانیک، با آموزش برای توانمند سازی کشاورزان و یا ایجاد مزرعه های نمونه ارگانیک می تواند صورت پذیرد.
در کشورهای پیشرفته جهان هم پرداختن به کشاورزی ارگانیک محدود است. برای مثال، درآلمان با وجود فراهم بودن شرایط، در صد زمین های زیرکشت ارگانیک 5% از کل زمین هاست و برای میزان 20 % در سال های آینده برنامه ریزی شده است.
