تکنیک های مهم بیوتکنولوژی
بسیاری از تکنیک های مهم بیوتکنولوژی در گیاهان، حیوانات، انسان و حتی باکتری ها دارای کاربرد می باشـد کـه به برخی از مهمترین آنها اشاره می کنیم.
1. انتقال ژن ( ( Transfer Gen
انتقال به باکتری ها برای تولید مواد دارویی و فرآورده های هورمونی پیشینه طولانی دارد. امروزه از طریق مهندسـی ژنتیک استفاده از تکنیک انتقال ژن بین گونه های گیاهی و جانوری بسیار زیـاد شـده اسـت. تولیـد آنـزیم رنـین‌و هورمون انسولین نمونه هایی از این پیشرفت می باشد. کارایی تکنیک انتقال ژن در گیاهـان بـالا مـی‌باشـد.
مـوش نخستین پستانداری است که انتقال ژن در آن انجام شد. انتقال ژن به حیوانـات بـه منظـور تولیـد هورمـونو مـواد مختلف کاربرد وسیع پیدا کرده است. مقاومت در برابر بیماری ها در گیاهان و حیوانات بـا اسـتفادهاز ایـن تکنیـک میسر شده است.
البته اثرات جانبی آن باید به دقت بررسی گردد. روش Microinjection متـداول تـرین‌روش بـرای تولید موجودات ترانس ژنیک می باشد.
2. کلونینگ ( ( Cloning
ابتدا در دوزیستانی مانند قورباغه انجام شد. در سال 1997 خبر تولد اولین گوسفند شبیه سازی شـده بـا نـام دالـی تیتر بسیاری از منابع خبری گردید. کلونینگ در حیوانات، گیاهان و حتی باکتری ها مورد استفاده قرار می گیـرد.
از موارد کاربرد آن می توان به حفظ نسل های در حال انقراض، پرورش و نگهداری گیاهان و حیوانات پرتولید، افزایش سریع پیشرفت ژنتیکی و استفاده از سلول های بنیادی برای ترمیم بافت های سوخته، درمان سرطان و پیوند اعضـاء اشاره نمود.
3. مارکر های ژنتیکی ( DNA Marker)
پیدایش و گسترش استفاده از نشانگر های مولکولی، انقلاب و تحول عظیمی در تحقیقات ژنتیکی پدید آورده اسـت.
تاکنون نشانگرهای مختلفی شناخته شده است. مهمترین کاربرد آنها برای تعیین جایگاه ژنی،تهیـه نقشـه ژنتیکـی، تعیین تنوع ژنتیکی و ضریب همخونی می باشد.
4. تلقیح مصنوعی ( ( Artificial Insemination
یکی از تکنیک های قدیمی و پرکاربردSIDمی باشد. اولین بار در سال 1780 در سگ انجام شـد. مهمتـرین مزایـای‌آن شامل جلوگیری از بیماری ها، ایمنی، بهره گیری از دام نر برتر و افزایش سرعت پیشرفت ژنتیکی مـی باشـد.
تولیـد رقیق کننده های منی، همزمان سازی تخمک ریزی و انجماد اسپرم از دیگر تکنیک های درکنـار تلقـیح مصـنوعی می باشد.
5. انتقال رویان Embryo Transfer
در سال 1890 میلادی برای اولین بار در خرگوش انجام شد. تولید حیوانات برتر بدون نیاز به فرآیند آبستنی توسـط خود حیوان مهمترین کاربرد این تکنیک می باشد.
6. تولید برون تنی رویان In vitro Embryo Production
به فرآیند لقاح تخمک خارج از بدن انسان یا حیوان گویند.
7. تعیین جنسیت رویان Controlling sex of offspring
تعیین جنسیت و کنترل آن در حیوان کاربرد وسیع پیدا کرده است. در انسان نیز این تکنیک نقش مهمی در برنامـه های کنترل جمعیت دارد. کایوتیپ کردن، تفاوت های متابولیکی، روش های ایمیونولوژیک، آنتـی‌ژنH-Y ، PCR و FISH مهمترین روش های تعیین جنسیت می باشند.
8. تشخیص آبستنی
با استفاده از هورمون ها و دستگاه های الکترونیکی امکان پذیر است.
کاربرد های بیوتکنولوژی در گیاه
1. تولید محصولات گیاهی دارای مواد ویژه، مانند هویج دارای میزان بتا کاروتن بالا
2. تولید گیاهان با نیاز پایین به کود و سم مانند سویا مقاوم به آفات
3. تولید گیاهان با نیاز پایین به آب و مقاوم به شوری، گرما و سرما، بیماری ها و شـرایط آب و هـوایی مختلـف بـه منظور کاهش خسارت ناشی از عوامل محیطی
4. تولید گیاهان ترانس ژنیک
5. تولید گیاهان مقاوم به حشرات، مانند تولید گوجه فرنگی های دارای قدرت محافظتی در برابـر حشـرات خورنـده برگ
6. تولید گیاهان دارای مقادیر بالایی از یـک مـاده بخصـوص، ماننـد علوفـه هـای دارای سـولفور بـالا بـرای تغذیـه گوسفندان پشمی به منظور تولید پشم با کیفیت بالا
کاربرد های بیوتکنولوژی در دام
بیوتکنولوژی در علوم دامی نیز کابرد های بسیار پیدا کرده است که بـه دلیـل نقـش حیوانـاتدر تـامین نیـاز هـای جوامع و کشورهای در حال توسه است. موارد ذیل از مهمترین کاربرد های بیوتکنولوژی در حیوانات می باشد.
1. تولید داروهای جدید و ارزان، افزایش سطح سلامت دام ها و تولید حیوانات مقاوم به بیماری ها به منظور مقابلـه با بیماری ها
2. تولید حیوانات ترانس ژنیک
3. تولید حیوانات با ارزش بالا و برتر با استفاده از روش کلونینگ
4. کنترل حیوانات مزاحم و تهیه نقشه ژنتیکی
5. اصلاح نژاد و افزایش توان تولیدی و تولید مثلی دام ها
6. تولید هورمون ها و دارو های مورد نیاز انسان با استفاده از حیوانات ترانس ژن
7. تولید محصولات دامی با ویژگی های خاص مانند تخم مرغ های طراحی شده از نظر امگا 3 و ویتامین ها
8. تهیه نقشه های ژنتیکی موجودات به منظور تشخیص و کنتـرل ژنهـای مـوثر بـر رشـد، شـیردهی، تولیـد مثـل، ترکیبات شیر و گوشت و مقاومت در برابر بیماری ها
کاربرد های زیست محیطی بیوتکنولوژی
1. تولید پلاستیک های قابل جذب
2. تصفیه بیوزیستی فاضلاب ها و تصفیه بیوتکنولوژی منابع آب
3. تولید سلاح های بیولوژیک
4. محافظت از محیط زیست و سلامت انسان با کاهش استفاده از حشره کش ها، کود ها، سموم و آفت کش ها
