انواع استخر ژئوممبران

ژئوممبران گونه ای از مصالح ژئوسنتتیک می باشد که برای عایق بندی از آن استفاده می شود. این محصول از مواد پلیمری ساخته شده و روند استفاده از آن به جای سایر محصولات مشابه رو به افزایش است.

ورق ژئوممبران از پلیمرهای مختلفی مانند پلی اتیلن سنگین (HDPE) و پلی وینیل کلراید (PVC) ساخته شده است و از عمر طولانی و عایق بندی 100% برخوردار است. ژئوممبران یکی از بزرگترین گروه ها از خانواده مواد ژئوسنتتیک است و به موثرترین و شناخته شده ترین محصولات جهت عایق بندی تبدیل شده اند.

این محصول برای استفاده در انواع استخر ژئوممبران مناسب است، برای استخرهای خاکی، نیازی به زیرسازی خاصی نمی باشد. تنها خاک نرم کوبیده شده برای بستر سازی کفایت می کند و در موارد خاص و همچنین به درخواست کارفرما از ژئوتکستایل برای زیر سازی انواع استخر ژئوممبران استفاده می‌شود. همچنین از این ورق برای عایق بندی مجدد استخرهای عمودی با دیواره های بتنی نیز استفاده می‌شود.

ژئوممبران به شکل رول به محل پروژه ارسال می شود و سپس توسط نصاب ژئوممبران با دستگاه جوش (اتو) و دستگاه اکسترودر به هم متصل شده و نصب می‌گردند.

انواع استخر ژئوممبران و کاربردشان

1 -استخر ذخیره آب کشاورزی( انواع استخر ژئوممبران)

با توجه به بحران کم‌آبی، اهمیت حفاظت برای منابع آبی روز به روز افزایش یافته است و کشاورزی نیز از این مقوله مستثنا نیست بنابراین طی سالیان اخیر اهمیت حفاظت از منابع آب به عنوان مایه حیات جانداران بیش از پیش جلوه گر شده است. اولین قدم برای حفظ منابع آب و برنامه ریزی برای پروژه های کشاورزی، آبرسانی و یا صنعتی، توان ذخیره سازی آن است. یکی از روش های ذخیره سازی آب استفاده از مخازن (رو زمینی و یا زیرزمینی) است و روش دیگر استفاده از استخرهای روباز که خصوصاً در کشاورزی و دامداری متداول تر است. قطعاً برای آن که بتوان استفاده صحیح از این گونه ذخایر آبی کرد، باید نسبت به آب بندی کردن آن ها اقدام کرد. آب بندی کردن مخازن باعث کاهش قابل توجه تلفات آب و نیز کاهش هزینه های جانبی ناشی از خسارات نشت و زهکشی می شود.

2 – استخر پرورش ماهی و آبزیان

با توجه به مصرف روز افزون پروتئین و صید بیش از حد، یا مدت زمان انتقال به شهرهای دور نیاز تکثیر و پرورش آبزیان بخصوص ماهی در اکثر شهرهای کشور احساس می‌شود که برای این کار باید استخرهایی بنا کرد که انواع مختلفی مانند استخرهای متوالی، هم‌تراز، شالیزاری ساخته می‌شود و از مصالح خاک، بتن استفاده می‌شود ولی با توجه به سرعت اجرا، کمبود فضا، کمبود آب و داشتن محیطی کاملاً بهداشتی جهت زیست آبزیان استفاده از استخرهای ژئوممبران توصیه می‌شود. برای پرورش جلبک نیز از این استخرها می‌توان استفاده نمود.

3_ کانال های انتقال آب در انواع استخر ژئوممبران

هرچند که بعضی از محققان و زمین شناسان، سدسازی و انتقال آب را برای محیط زیست مخرب می‌دانند ولی در بعضی از موارد به دلیل خشکسالی در بعضی مناطق و تلفات آب از شبکه انتقال آب استفاده می‌شود و در احداث زیرساخت آن، جلوگیری از خسارات به اراضی مجاور کانال، کاهش هزینه‌های بهره‌برداری و نگه‌داری و حداقل زمان و مهم‌تر از آن عدم هدر رفت آب در این انتقال بررسی می‌شود.

روش‌های سنتی احداث کانال انتقال آب با استفاده از خاک رس متراکم و یا بتن همواره با موضوع اتلاف آب و آلودگی منابع شیرین مواجه بوده است و از سوی دیگر در مواقع انتقال آب شور از مکان‌هایی دارای سفره آب شیرین،نفوذناپذیر بودن کانال انتقال آب بسیار حائز اهمیت می‌باشد. اینجاست که پی خواهیم برد که در این امر مصالح ژئوسنتتیک، ژئوممبرین و ژئوتکستایل بهترین گزینه نسبت به مصالح بتن، قیر و غیره می‌باشد که این نیز بیانگر یکی دیگر از کاربرد های ژئوممبرین می باشد.

4 – دریاچه مصنوعی و تالاب ها و انواع استخر ژئوممبران

دریاچه ‌های مصنوعی عمدتاً با اهداف ایجاد مکان‌های تفریحی، تولید برق، کنترل سیلاب، جلوگیری از اتلاف آب، افزایش فضای سبز، توسعه کشاورزی و درکل رشد اقتصادی آن منطقه، ساخته می‌شود که در ایران نیز چندین نمونه از قبیل: چیتگر تهران، ارس و گنبدکاووس گلستان، بوستان مشهد و غیره ساخته شده است که برای بسترسازی و تثبیت شن و خاک سست و تسلیح خاک برای جلوگیری از نشست بستر و نهایتاً ترک خوردن و نشت پوشش آسفالتی نیاز به مسلح کردن بستر می‌باشد که خود پروژه‌ای بزرگ و هزینه بر است. پس برای جلوگیری از هدر رفت آب و برای داشتن محیطی کاملاً بهداشتی جهت زیست آبزیان استفاده از ژئوممبران توصیه می‌شود.

5– لندفیل ها,مخازن فاضلاب و مواد شیمیایی و انواع استخر ژئوممبران

احداث برکه فاضلاب یا لاگون های مخازن تصفیه پساب شهری و صنعتی به 3 روش زیر می‌باشد:

لاگون هوادهی:  که ازاین‌روش از هوادهی مکانیکی برای تسریع در فعالیت‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود و معمولاً عمق این لاگونها زیر 5 متر می‌باشد.

لاگون بی‌هوازی:  با افزایش عمق لاگونها به دلیل اینکه نور خورشید بیش از 1.5 متر بیشتر نفوذ نمی‌کند و اکسیژن نیز یافت نمی‌شود، در لایه‌های زیرین عمل تخمیر وگاز متان تولید می‌شود.

لاگون اختیاری : تلفیقی از لاگون های هوازی و بی‌هوازی که در لایه بالایی اکسیژن باعث فعالیت بیولوژیکی می‌شود و در لایه‌های زیرین متان باعث این فعالیت‌ها می‌شود که به دلیل اینکه هریک نقایصی دارد معمولاً به صورت ترکیبی از آن‌ها استفاده می‌شود و برای نفوذناپذیر شدن این مخازن با بستر خاک و محیط زیست از ورق‌های ژئوممبران استفاده می‌شود.

6–کاربرد ژئوممبران در لاگون ها و انواع استخر ژئوممبران

لاگون ها حوضچه های عایق شده توسط ژئوممبران هستند که جهت تسویه فاضلاب طراحی می شوند که این عمل تصفیه از طریق ترکیبی از فرآیندهای فیزیکی – بیولوژیکی و شیمیایی انجام میشود که اصولا غیر از مرحله هوادهی اکسیژن به روش طبیعی محقق می شود همچنین پساب خروجی از لاگون های تصفیه نیز نیاز به حوضچه های عایق جهت وارد نشدن آلودگی به محیط زیست می باشد.

7– حوضچه لیچینگ یا هیپ لیچینگ و

انواع استخر ژئوممبران

روش لیچینگ توده‌ای یا هیپ لیچینگ، در حال حاضر یکی از روشهای پرکاربرد جهت استحصال ماده معدنی در معدن ایران می باشد که   بنابر شرایط خاص معادن و درخواست کارفرما طراحی و اجرا  می شود.

در این فرایند ابتدا سطح مورد نظر را با شیب خاصی تسطیح کرده و لایه ای به ضخامت  حدود 30 الی 80 سانت خاک دانه بندی شده بر روی آن ریخته و کامپکت انجام می شود و سپس برای عایق شدن و عدم نفوذ مواد به سطح زیرین ، لایه ای از ژئوممبران و یا سایر عایق های مناسب بروی آن اجرا می شود .

مرحله بعد  اجرای لایه زهکشی و انجام لوله کشی مربوطه به آن می باشد.سپس عامل لیچینگ که یک ماده شیمیایی و غالبا اسیدی می باشد، از بالای توده بر روی  تل خاک معدنی پاشیده و توسط لوله کشی هایی که در لایه زهکشی تعبیه شده‌ بود، جمع‌آوری می‌گردد این سیکل تا زمانی ادامه می یابد که محلول به درصد خاصی از ماده معدنی که از قبل محاسبه شده برسد و سپس سایر فرایند لازم برای استحصال روی آن انجام می شود.

امروزه انواع استخر ژئوممبران برای ذخیره آب کشاورزی درایران و به خصوص مناطقی که دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک است مورد توجه کشاورزان عزیز قرار گرفته است که دلیل این  امرکاربردهای این استخر هاست که دراغلب موارد،جهت ذخیره مدت زمان مشخصی از حقابه قنات ها و چاه در ایامی که فصل آبیاری نیست و یا ذخیره آب باران و برف منطقه ای مورد استفاده قرار میگیرد تا در ماه های آتی بتوانند از آب ذخیره شده در استخر جهت برطرف سازی نیاز آبی خود در سیستم های ابیاری نوین تحت فشار و دیگر روش ها بهره گیرند.جهت کسب اطلاعات بیشتر با مشاورین آرین خاک تماس بگیرید.