ژئوکامپوزیت زیرمجموعه محصولات ژئوسنتتیک است که از ترکیب ژئوتکستایل با سایر انواع محصولات ژئوسنتتیک تولید می‌شود تا با افزایش کارآمدی، کیفیت سازه‌ها را بهبود ببخشد. در ادامه مقاله با این محصول آشنا می‌شویم.
تاریخچه
بیش از 40 سال از استفاده از محصولات ژئوسنتتیک در طرح‌های عمرانی از جمله راه‌سازی می‌گذرد. در طی این سال‌ها این محصولات از نظر کیفیت و کارآیی، ارتقا یافته و در زمینه‌های گسترده‌تری به کار برده می‌شوند که موفقیت‌آمیز بوده و به عنوان محصولاتی کاملا به صرفه از نظر اقتصادی، سرعت نصب و اجرا و دوام شناخته می‌شوند.
تولید محصولات پلیمری در ابتدا توسط دو کشور آلمان و انگلستان آغاز شد. اولین اقدامات برای استفاده از محصولات ژئوسنتتیک در صنعت راه‌سازی به طور ویژه برای تسلیح لایه‌های خاک، در کشور فرانسه انجام شد. تا سال 1980 با ورود محصولات ژئوسنتتیک به آمریکا، استفاده از محصولات ژئوسنتتیک در صنایع مختلف به عنوان مصالحی مفید و کارآمد، به رسمیت شناخته شد.
ژئوکامپوزیت
ژئوکامپوزیت‌ها ترکیبی از دو یا چند ژئوتکستایل با انواع دیگری از محصولات ژئوسنتتیک مثل ژئوگرید، ژئونت و یا ژئوممبران هستند که در نتیجه این ترکیب، ویژگی‌های کامپوزیت ترکیبی از ویژگی‌های ورق‌های بکار رفته در ساخت آن می‌شود.
این محصول با هدف استفاده همزمان از چند نوع محصول ژئوسنتتیک تولید می‌شود تا عملکرد بسیار بالاتری در زمینه‌های مختلفی مثل راه‌سازی، فیلتراسیون، مقاوم‌سازی خاک، زهکشی و عایق‌بندی داشته باشد.
به شکل دقیق‌تر، ژئوتکستایل، ژئوممبران، ژئونت و ژئوگرید با استفاده از مواد دیگر مانند ورق‌های پلاستیکی تغییر شکل می‌دهند و یا کابل‌های فولادی و استیل به آن‌ها اضافه می‌شود تا به عنوان ژئوکامپوزیت مورد استفاده قرار بگیرند.
ژئوتکستایل به عنوان ماده اولیه تولید این محصول، نقش بسیار مهمی دارد و ترکیب شدن سایر محصولات ژئوسنتتیک با آن، به منظور تقویت ویژگی‌های ژئوتکستایل می‌باشد.
استفاده از ژئوکامپوزیت در پروژه‌های مختلف زیرساختی، با موفقیت همراه بوده و به همین دلیل در صنعت محصولات ژئوسنتتیک، تولید ژئوکامپوزیت در حال پیشرفت و توسعه است و کارشناسان تلاش می‌کنند ژئوکامپوزیت های کارآمدتر و بادوام بیشتر تولید کنند.
مزیت‌های استفاده از ژئوکامپوزیت
گفتیم که ژئوکامپوزیت از ترکیب ژئوتکستایل با ژئوممبران، ژئوگرید و ژئونت ساخته می‌شود و در نتیجه ویژگی های این ورق‌ها را به صورت همزمان داراست. ترکیبی بودن ژئئوکامپوزیت، مزیت استفاده از آن را افزایش داده است. از مزیت‌های ژئوکامپوزیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
محافظت از لایه ژئوممبران در برابر آسیب‌های فیزیکی مانند سوراخ شدن یا پارگی
مقاومت کششی بیشتر نسبت به ورق ژئوممبران
افزایش اصطکاک و چسبندگی بیشتر به سطوح مختلف
عدم لغزش
سرعت نصب بالاتر و صرفه‌جویی در زمان
دسته‌بندی ژئوکامپوزیت بر اساس کاربرد آن‌ها
با ترکیب شدن ویژگی های چند محصول ژئوسنتتیک در قالب ژئوکامپوزیت، میزان کارآیی و کارآمدی آن افزایش می‌یابد و به طبع موارد مصرف آن نیز گسترش می‌یابند.
از ژئوکامپوزیت در اجرای عملیات‌های جداسازی، تقویت، فیلتراسیون، زهکشی و انسداد استفاده می‌شود تا پروژه های این چنینی با درصد موفقیت بالا انجام شوند و با طول عمر بالا، در هزینه و زمان به شکل قابل توجهی صرفه‌جویی شود.
ترکیب ژئوتکستایل و ژئونت
برای استفاده از ژئوتکستایل در زمینه تصفیه سازی و فیلتراسیون، ساخت یک محصول چند لایه از ژئوتکستایل و ژئونت می‌تواند عملکرد این محصولات در تصفیه را به شکل چشمگیری تقویت کند.
ترکیب ژئوتکستایل و ژئونت، موفقیت‌آمیز بوده و درصد بالایی از رضایت پیمانکاران در زمینه فیلتراسیون را در پی داشته است.
همچنین استفاده از ژئوکامپوزیت فرآیند زهکشی در لندفیل را بهبود می‌دهد. زمانی که آب وارد لایه ژئوکامپوزیت می‌شود، از درون لایه‌های ژئونت و ژئوتکستایل حرکت می‌کند که موجب می‌شود ژئوکامپوزیت، محصولی کاربردی برای تصفیه شیرابه زباله در لندفیل باشد.
ترکیب ژئوتکستایل و ژئوممبران
در این نوع کامپوزیت، لایه ژئوتکستایل دور ژئوممبران پیچیده می‌شود تا میزان مقاومت آن افزایش بیابد. ژئوتکستایل از نظر مقاومت در برابر آسیب فیزیکی مثل سوراخ شدن، میزان اصطکاک و ظرفیت کششی، عملکرد بهتری نسبت به ژئوممبران دارد و با اضافه شدن ژئوتکستایل مانند پوششی دور ژئوممبران، ژئوکامپوزیت تولید شده، محصول بادوام‌تر و کارآمدتری می‌شود.
برای تولید این نوع از ژئوکامپوزیت از ژئوتکستایل نبافته استفاده می‌شود. این نوع ژئوتکستایل، با روش گرما دهی و سوزن کاری تولید می‌شود. ژئوتکستایل نبافته، وزن بیشتری نسبت به سایر انواع ژئوتکستایل دارد.
از ژئوکامپوزیت ترکیبی ژئوتکستایل و ژئوممبران برای عایق‌بندی و زهکشی استفاده می‌شود. همچنین در صنعت هوانوردی و ساخت روشویی نیز این نوع ژئوکامپوزیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترکیب ژئوتکستایل و ژئوگرید
ترکیب ژئوتکستایل با ژئوگرید، بیشتر به منظور بهبود عملکرد ژئوتکستایل انجام می‌شود و ژئوکامپوزیت تولید شده حاصل این ترکیب، در واقع ژئوتکستایل تقویت شده می‌باشد.
در تولید این نوع ژئوکامپوزیت، از ژئوتکستایلی که مقاومت کششی پایین و استحکام کم دارد، استفاده می‌شود تا در ترکیب با ژئوگرید، محصولی مقاوم با ظرفیت کششی بیشتر به دست آورد.
از این ترکیب ژئوتکستایل و ژئوگرید برای تسلیح خاک استفاده می‌شود.
ژئوکامپوزیت در راه‌سازی
راه‌ها یکی از مهمترین زیرساخت‌های اقتصادی هر کشوری محسوب می‌شوند که هر چه کیفیت بهتری داشته باشند، عبور و مرور و حمل و نقل جاده‌ای، آسان‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود. همچنین از آسیب به انواع اتومبیل‌ها در اثر خرابی های جاده نیز جلوگیری می‌شود. جاده‌ها در اثر عوامل طبیعی مانند باران، باد و غیره و عوامل انسانی مثل ترافیک وسایل نقلیه، همواره در معرض آسیب تا حد نابودی هستند و نیاز مدوام به تعمیر و نگهداری دارند.
مراقبت و تعمیر جاده از جمله کار های مهمی است که علاوه‌بر اینکه خود هزینه‌بر و زمان‌بر می‌باشد، تاخیر در تعمیر خرابی های جاده از جمله ترک‌های رویی، به افزایش هزینه‌های تعمیر منجر می‌شود.
یکی از راه های تعمیر راه‌ها به کارگیری روکش می‌باشد. یکی از مهمترین روش های پیشگیری از خرابی‌های جاده به ویژه ترک خوردگی سطح جاده ها، استفاده از محصولات ژئوسنتتیک است.
استفاده از ژئوکامپوزیت در راه‌سازی در سطح جهانی، موفقیت‌آمیز بوده و نتایج مثبتی داشته است. این محصول توانسته به خوبی در زمان و هزینه ایجاد راه و یا تعمیر آن، موثر واقع شود.
سخن پایانی
محصولات ژئوسنتتیک به طور گسترده‌ای با پیشرفت و ارتقای ویژگی ها، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله پیشرفت های محصولات ژئوسنتتیک، ترکیب چند محصول با یکدیگر و تولید ژئوکامپوزیت است که این محصول با داشتن ویژگی های دو یا چند محصول ژئوسنتتیک، توانسته با قدرت بیشتر در مقاومت محیطی، ظرفیت کششی، دوام بالا و کاهش هزینه و زمان اجرای عملیات، در زمینه‌های مختلفی مثل فیلتراسیون، تسلیح خاک، راه‌سازی، عایق‌بندی لند فیل و غیره، بسیار موثر و کاربردی باشد.
