ساختمان‌سازی یکی از قدیمی‌ترین فعالیت‌های انسانی است. از زمان‌های باستان، انسان‌ها سعی در ساختمان‌سازی با استفاده از موادی نظیر چوب، سنگ و خاک داشتند. اهرام مصر، بابل و آسپاس در میان سازه‌های مهم دوره باستان به شمار می‌آیند.
در دوره میانه و جلوگیری، تکنیک‌های مختلف ساختمان‌سازی در مناطق مختلف جهان توسعه یافت. در اروپا، کلیساها و قلعه‌ها ساخته می‌شدند، در حالی که در آسیا، معماری سنگی در ژاپن و چین و معماری چادری در ایران و هند توسعه یافت.
در قرن ۱۹ و ۲۰، تکنولوژی‌های جدید مانند فولاد و بتن مسلح به ساختمان‌سازی اضافه شدند، که به ایجاد ساختمان‌های بلند و پیچیده کمک کرد. این تاریخچه پیچیده و پر از تغییرات نشان‌دهنده تکامل معماری و ساختمان‌سازی در جهان است.
اولین ساختمان‌های جهانی چه بودند؟
اولین ساختمان‌های جهانی که به عنوان “ساختمان‌های جهانی قدیمی” شناخته می‌شوند، در منطقه سودان جنوبی و کشور سودان واقع شده‌اند و به نام “پیرمید کور” شناخته می‌شوند. این پیرمیدها در حدود ۷٫۰۰۰ تا ۷٫۲۰۰ سال پیش ساخته شده‌اند و احتمالاً به منظور استفاده در مراسم‌های مذهبی و فرهنگی بوده‌اند. این ساختمان‌ها از خاک و گل سفالی ساخته شده و از نظر تاریخی بسیار ارزشمند می‌باشند.
ساختمان‌های قدیمی اغلب ویژگی‌های مشترکی داشتند که نشان از تکنولوژی و ذوق معماری آن دوران می‌دهند. برخی از ویژگی‌های این ساختمان‌ها عبارتند از:
- **استفاده از مواد محلی:** به دلیل محدودیت‌های حمل و نقل، معمولاً از مواد محلی مانند سنگ، چوب، گل و خاک سفالی برای ساخت و ساز استفاده می‌شد.
- **سازه‌های بلند و باشکوه:** برخی ساختمان‌های قدیمی مانند اهرام‌های مصر یا زیگورات‌های مزوپوتامیها، بلند و بزرگ بودند و اغلب به عنوان نمادهای قدرت و معنویت ساخته می‌شدند.
- **کاربرد معنوی و مذهبی:** بسیاری از ساختمان‌های قدیمی به عنوان مکان‌های مذهبی، فرهنگی یا خدماتی برای جامعه استفاده می‌شدند. این ساختمان‌ها اغلب نمادهای اعتقادات مذهبی یا تاریخی بودند.
- **کاربرد هنری و زیبایی:** طراحی‌های هنری و نقوش معمولاً بر روی دیوارها و سطوح داخلی و خارجی این ساختمان‌ها یافت می‌شد که زیبایی و ارزش هنری آن‌ها را بالا می‌برد.
- **کاربرد تکنیک‌های معماری:** سازه‌های برجسته و معماری همچون آرک، کوپولا، مناره‌ها و درها با تکنیک‌های خاص و خلاقانه‌ای طراحی می‌شدند.
**مقاومت در مقابل شرایط طبیعی:** به دلیل عدم دسترسی به تکنولوژی‌های پیشرفته، ساختمان‌های قدیمی باید تا حد امکان مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی و زلزله باشند.
همه این ویژگی‌ها باعث شکل‌گیری معماری منحصر به فرد و تاثیرگذار در دوره‌های تاریخی مختلف شد.
مصالح مورد استفاده از ساختمان های قدیمی
در ساختمان‌های قدیمی، از مصالح محلی و موجود در طبیعت برای ساخت و ساز استفاده می‌شد. مصالح معمولاً با توجه به منطقه جغرافیایی و تکنولوژی‌های دسترسی آن دوران انتخاب می‌شدند. به عنوان مثال:
- **سنگ:** سنگ به عنوان یک مصالح اساسی در ساختمان‌های قدیمی مورد استفاده قرار می‌گرفت، مخصوصاً در ساختمان‌های بزرگ و باشکوه. سنگ‌های مختلف مانند آهک‌سنگ، گرانیت، مرمر و سنگ‌های آهکی در ساختمان‌ها به کار می‌رفت.
- **خاک سفالی:** خاک سفالی برای ساخت اجزای سازه‌ها مانند بلوک‌ها، آجرها و سقف‌ها استفاده می‌شد. با پخت خاک سفالی، آجر و سفال‌های مختلفی تولید می‌شدند.
- **چوب:** چوب به عنوان یک ماده ساختمانی برای ساخت اسکلت‌ها، درب‌ها، پنجره‌ها و دیگر اجزای داخلی و خارجی استفاده می‌شد.
- **خشت:** در مناطقی که به دلیل محدودیت منابع چوب، از ساختمان‌های چوبی استفاده نمی‌شد، از خشت به عنوان جایگزین استفاده می‌شد. ساختمان‌های خشتی به خصوص در مناطق خشک و بیابانی رایج بود.
- **بامبو:** در مناطق آسیایی، بامبو به عنوان ماده‌ای ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گرفت و به ساختمان‌هایی مانند خانه‌ها، پل‌ها و سایر سازه‌ها از آن استفاده می‌شد.
- **خزانه‌سازی:** در برخی مناطق، خزانه‌سازی و استفاده از مصالحی نظیر چرم، پوست و مواد طبیعی دیگر برای ساخت سازه‌ها رایج بود.
همه این مصالح با توجه به شرایط منطقه و تکنولوژی‌های دسترسی به مواد، در ساختمان‌های قدیمی به کار می‌رفتند.
در فرآیند ساختمان‌سازی، ابزارهای مختلفی برای انجام کارهای مختلف استفاده می‌شود. این ابزارها با توجه به نوع کار، مصالح مورد استفاده و فرآیند ساختمان‌سازی متفاوت می‌شوند. به عنوان مثال:
- **چکش و میخ:** ابزارهای اساسی برای گذاشتن میخ‌ها و میخ‌گذاری در ساختمان‌ها، فرم‌ها و قالب‌ها است.
- **پیچ و مهره:** برای اتصال قطعات مختلف ساختمانی و مواد مختلف مانند چوب و فلزات به کار می‌روند.
- **دریل:** برای سوراخ کردن در سطوح مختلف و نصب میخ‌ها یا پیچ و مهره‌ها به کار می‌رود.
- **پیچ‌گوشتی:** ابزاری که باعث می‌شود پیچ‌ها و مهره‌ها با سرعت و دقت به جا بیافتند.
- **پیچ‌کش:** برای باز و بسته کردن پیچ‌ها و مهره‌ها در فرآیند ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.
- **پیچ‌سرایت:** برای تنظیم و جمع‌آوری پیچ‌ها و مهره‌ها به کار می‌رود.
- **گریه‌کردن یا پمپ‌کردن بتن:** در ساختمان‌هایی که از بتن استفاده می‌شود، این ابزار برای تزریق و تخلیه بتن به کار می‌رود.
- **چرخ‌های برقی و ابزارهای برشی:** برای برش و شکل‌دهی به مصالح مانند چوب، فلز و سنگ‌ها به کار می‌روند.
- **نقاشی و رنگ‌آمیزی:** ابزارهای مربوط به رنگ‌آمیزی و نقاشی ساختمان‌ها از جمله مواد و موادی مانند رنگ‌ها، برس‌ها و اسفنج‌ها است.
- **پیچ‌گوشتی هوشمند:** ابزارهای هوشمند که از تکنولوژی مانند بلوتوث برای اتصال به دستگاه‌های مختلف مانند تلفن همراه یا تبلت استفاده می‌کنند و به کمک اپلیکیشن‌ها کار می‌کنند.
این تنها چند مثال از ابزارهای مورد استفاده در ساختمان‌سازی هستند. توسعه تکنولوژی باعث ایجاد ابزارهای جدید و هوشمندتر برای تسهیل فرآیند ساختمان‌سازی شده است. برای اطلاعات بیش تر مقالات ارین خاک ایرانیان را مطالعه نمایید.
