اهمیت استفاده از ژئوسل در صنایع خاک، پروژه های عمرانی، شهرسازی و راه سازی بسیار بالا است. این مصالح و کاربردهای ویژه و بسیار انعطاف پذیرشان در کاهش خطرات زیست محیطی بسیار بیشتر از آن است که بتوان در یک مقاله به آن پرداخت. ژئوسل از جمله مصالحی است که در سراسر دنیا نقش بسیار کلیدی در صنایع مرتبط با خاک و محافظت از محیط زیست ایفامی کند. در ادامه بیشتر به چرایی اهمیت استفاده از این فناوری خواهیم پرداخت.
معرفی ژئوسل
ژئوسل نوعی پلیمر سنگین و یکی از انواع مصالح ژئوسنتتیکی است. ژئوسل به صورت لانه زنبوری ساخته می شودکه سلول ها به یکدیگر متصل اند. بسته به نوع و مکان کاربرد، فضاهای لانه زنبوری ژئوسل ها با مصالح طبیعی مانند خاک، سنگ و یا مواد پلیمری مانند فوم پر می شوند. هنگامی که این مصالح با خاک یا هر ماده دیگری پر شوند، یک سیستم محصور را شکل می‌دهند. در واقع ژئوسل یک فناوری سه بعدی و نفوذپذیر به شمار می رود. همچنین از مقاومت بالایی در دماهای مختلف برخودار است. اما یکی از مزیت مهم ژئوسل، قابلیت استفاده از آن در محیط های شیب دار است. در شیب های تا 45 درجه نیز می توان برای حفاظت و نگهداری از خاک و جلوگیری از ریزش و فرسایش آن روی ژئوسل حساب کرد. این ویژگی یکی از مشخصات کلیدی در اهمیت و استفاده گسترده از ژئوسل درسراسر دنیا است.
نوع عملکرد ژئوسل
محدود کردن حرکت، کاری است که ژئوسل به خوبی در لایه های خاک، شن و بتن انجام می دهد. محدود کردن حرکت، محدود شدن ظرفیت باربری را به همراه دارد. این ویژگی ژئوسل به ژئووب شناخته می شود. ژئووب در داشتن مسیری پایدار، مقاوم و ایمن بسیار پر اهمیت است.
اهمیت ژئوسل در راه سازی
مسیر بسیاری از جاده ها در سراسر دنیا در موقعیت های خطرناکی مانند زمین های لزران باید اجرا شود. مسیرهایی که باتلاقی هستند یا به طور گسترده با خاک رس پوشیده شده اند. فناوری ژئوسل کمک می کند جاده ها در این نوع مسیرها به شکل پایدار تر و ایمن تری ایجاد شود. در غیر این صورت خطرات جبران ناپذیری صورت گرفته و خود جاده ها نیز به سرعت فرسوده و از بین می روند.
مسلح کردن خاک
همانند بتن مسلح، رفتار خاک را نیز می توان با تسلیح آن بهبود داد. مسلح کردن خاک به تقویت خواص مکانیکی آن بسیار کمک می کند. همچنین قدرت آن در برابر فشار و برش را نیز افزایش می دهد. یکی از کلیدی ترین مصالح در مسلح سازی و تثبیت خاک، ژئوسل است. ژئوسل فناوری پیش رفته و بسیار کاربردی است که خاکریز ها را در مواردی مانند راهسازی به خوبی حفظ و نگهداری می کند. یکی دیگر از عوامل اهمیت ژئوسل عملکرد بسیار بالای آن در تحکیم بستر مسیل ها و کانال ها و تقویت زمین های باتلاقی و همچنین در مسلح کردن دیواره های شیب دار است. دیواره ها و جاده های شیب داری که با ژئوسل مسلح شده باشند حتی امکان ایجاد فضای سبز را نیز خواهند داشت.
عامل ایجاد بستر ایمن، مقاوم و مناسب
برخلاف دیگر مصالح ژئوسنتتیکی مانند ژئوممبرانها، ژئوسل ازنفوذ پذیری و انعطاف بالاتری دارد. این دو ویژگی کمک می کند نسبت به متریال بتن، سطوح مقاوم تری ایجاد شوند. علاوه بر این ساخت بستر توسط ژئوسل ها از زمان کمتر و هزینه پایین تری نیز برخودار است.
عامل تثبیت خاک
به غیر از تسلیح خاک، تثبیت خاک نیز بسیار پر اهمیت است که این وظیفه درسراسر دنیا توسط ژئوسل ها به خوبی اتقاق می افتد.
تثبیت خاک در مسیر ها و کانال های پرشیب
همانطور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره کردیم، ژئوسل ها پلیمرهایی سه بعدی هستند. و این سلول های لانه زنبوی دارای انعطاف و نفوذ پذیری، و در عین حال مقاوم و داوم بالایی هستند. حال اگر ژئوسل را در مسیر های شیب دار نصب کنیم، خاک و مصالح دیگر در هر سلول مهارمی شود. تثبیت خاکریز های ریلی و جاده ای، تاسیسات و خطوط لوله، خطوط کنار ساحل و اسخترهای پرورش ماهی از نمونه های کاربردهای ژئوسل برای تثبیت در سطوح شیب دار است.
ترکیب ژئوسل و ژئوممبران
یکی از کاربردهای ژئوممبران در محافظت از محیط زیست دربرابر پساب ها و زباله ها است. استفاده از ژئوسل برای محافطت از لایه ژئوممبران در ذخیره سازی یا دفن زباله بسیار کاربردی و مهم است. زیرا موجب تثبیت خاک می شود و از شیب های طبیعت در برابر شیرابه زباله ها محافظت می کند.
اهمیت ژئوسل در پروژه های عمرانی
یکی از ویژگی های پراهمیت به کار بردن ژئوسل در پروژه های عمرانی کم کردن انتشار کربن است. دلیل داشتن این ویژگی آن است که تمامی ژئوسنتتیک ها پتانسیل کم کردن انتشار کربن را دارند. ژئوسل می تواند انتشار کربن را تا بالاتر از 50 درصد کاهش دهد.
اهمیت ژئوسل در کم کردن هزینه ها
پیش از روی کار آمدن فناوری ژئوسل، برای کم کردن خطرات فرسایش خاک یا لغزندگی و ناپایداری سطوح شیب دار از بتن ها و سیمان استفاده می شد. این کار هزینه بسیاربالایی داشت و ممکن بود زمان بالاتری را نیز برای اجرا به خود اختصاص دهد. اما استفاده از ژئوسل بسیاری از هزینه ها را کاهش داده و اجازه می دهدک کار در مدت زطان بسیار پایین تری و با کیفیت بهتری اجرا شود.انعطاف پذیری به همراه نفوذ پذیری در این فناوری، فاکتور بسیار مهمی است که ژئوسل را در کم کردن هزینه ها و افزایش بهره وری بسیار کاربردی و مهم می کند.
اهمیت انتخاب مجری طرح حرفه ای برای اجرا و استفاده از ژئوسل در بالاترین سطح از کیفیت
در پایان، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که تمامی ویژگی هایی که در اهمیت استفاده از ژئوسل گفته شد منوط به انتخاب مجری طرح حرفه ای است. شرکتی که در اجرای پروژه های بزرگ تجارب بسیاری داشته باشد و به ویژگی های ژئوسنتتیک ها اشراف کامل داشته باشد. شرکت آرین خاک ایرانیان طیف وسیعی از خدمات مربوط به فعالیت‌های ژئوسنتتیک، ژئوتکنیک و آزمایشگاه را ارائه می دهد. به همین دلیل برای خرید و نصب ورقه‌های ژئوممبران، ژئوسل، ژئوگرید و … می توان با خیال راحت تمام کارها را به شرکت آرین خاک ایرانیان سپرد.
