پتروشیمی
کشور ایران سرزمینی سرشار نفت خام و گاز طبیعی و یکی از کشورهای برخوردار از این منابع طبیعی خدا دادی محسوب می شود.
پتروشیمی از صنعت های است که بابقیه صنعت ها به لحاظ تولیدات مهم در ارتباط است
و شرکت بزرگ آرین خاک ایرانیان با بیش از ده سال سابقه در پروژه های صنعتی و پتروشیمی آماده هرگونه خدمت رسانی می باشد و در این سری مقالات به اهمیت و منابع مهم این صنعت می پردازیم.
۱. صنعت پتروشیمی و اجزای آن
واژه پتروشیمی از ترکیب دو کلمه پترول و شیمی تشکیل شده و معنی لغوی آن مواد شیمیایی حاصله از نفت است.
به طور کلی مواد پتروشیمی به آن گروه از محصوات اطاق می شود که از طریق تغییر شکل یا فعل و انفعلات شیمیاییِ قسمتی از هیدروکربن های نفت یا گاز طبیعی با سایر مواد تهیه می شوند.
- اجزای صنعت پتروشیمی
صنعت پتروشیمی شبکه ای از اجزای زیر را در بر می گیرد:
۱-۱. صنایع پایه (بالا دستی)
صنایع پایه پتروشیمی، صنایع تولیدکننده محصوات پتروشیمی هستند که به طور مستقیم خوراک آن ها از هیدروکربن های نفت یا گاز طبیعی تأمین می شود. این صنایع محصواتی مانند اتیلن، پروپیلن، متانول، آمونیاک و… را تولید می کنند.
۲-۱. صنایع میانی
این صنایع خوراک خود را از محصوات صنایع پایه تأمین می کنند. انواع پلیمرها از قبیل پلیاتیلن، پلیپروپیلن، پی.وی.سی ازجمله محصوات تولیدی این صنایع هستند.
۳-۱. صنایع تکمیلی
صنایع تکمیلی پتروشیمی صنایعی هستند که مواد اولیه خود را به طور مستقیم از صنایع بالا دست و میانی پتروشیمی تأمین می کنند و در اغلب موارد محصول تولیدی خود را به صنایع مصرفی و مصرف کننده نهایی تحویل می دهند.
صنایع استیک، پاستیک، شوینده ها، رنگ و رزین و… در این گروه قرار می گیرند.
4-۱. صنایع جانبی
صنایع تأمین کننده قطعات و ماشین آلات و صنایع ارائه دهنده خدمات فنی و مهندسی مورد نیاز صنعت پتروشیمی را شامل می شود.
محصولات پتروشیمی
محصولات پتروشیمی به پنج گروه اصلی پلیمرها، محصوات شیمیایی، آروماتیک ها، سوخت ها و مواد هیدروکربنی، کودها و سموم قابل طبقه بندی است.
۱-۲. پلیمرها
پلیمر به موادی گفته می شود که از مولکول های بسیار بزرگ (ماکرو مولکول) درست شده اند. این مولکول های بزرگ از تکرار و اتصال واحد های کوچک تر (منومر) تشکیل شده اند.
بنا به نوع و تعداد منومرها و همچنین چگونگی تکرار و طرز قرار گرفتن آنها در ابعاد مختلف در هر پلیمر، مواد پلیمری با خواص گوناگون تولید می شود.
پلیمرها در این صنعت ، به پلیمرهای اساسی و مهندسی دسته بندی می شوند. عمده پلیمرهای پرمصرف در این صنعت ، شامل پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی اتیلن ترفتالات، پلی وینیل کلراید، پلی استایرن و اکریلونی تریل بوتادین استایرن است.
درباره هریک از پلیمرها توضیح مختصری به شرح زیر ارائه شده است:
پلی اتیلن سنگین (HDPE)۱
زنجیره مولکولی در این نوع پلیمر فشرده است که همین عامل باعث افزایش دانسیته آن می شود. لذا انعطاف پذیری به شدت کاهش می یابد.
این نوع پلیمر گرچه مقاومت ضرب های کمتری نسبت به پلی اتیلن سبک دارد، اما مقاومت آن در برابر مواد شیمیایی همانند مقاومت آن در برابر تنش های شکننده محیطی خوب است.
لذا از این نوع پلیمر در انواع محصوات مانند ظروف نگهدارنده سوخت، صندلی های مورد استفاده در فضای باز، اسباب بازی ها، جامه دان ها، لوله ها و مجرا ها استفاده می شود.
پلیاتیلن سبک (LDPE)۲
تفاوت اصلی پلی اتیلن سبک و پلی اتیلن سنگین در این است که پلی اتیلن سبک انعطاف پذیری بیشتری دارد و شفاف تر است.
این خاصیت باعث شده که بخش قابل توجهی از تولید این محصول در ساخت فیلم و ورق جهت مصرف در روکش های طلقی شفاف، آسترهای بسته بندی، کاورها و چمدان ها مصرف گردد.
پلیاتیلن سبک خطی (LLDPE)۳
این نوع پلیمر، در مقابل پارگی و سوراخ شدن، مقاومت، استحکام و کشش بهتری را نشان می دهد. همچنین عایق الکتریکی خوبی محسوب شده و از پایداری مناسبی برای عایق کشی سیم ها و کابل ها برخوردار است.
در ادامه مقاله به بررسی بیشتر پلیمر ها و صنعت پتروشیمی می پردازیم.
