امروزه مطمئن ترین، اقتصادی ترین، باکیفیت ترین و سریع ترین روش احداث حوضچه و استخر پرورش ماهی و آبزیان، ساخت استخر پرورش ماهی با استفاده از ورق های پلی اتیلنی است که به عنوان ژئوممبران شناخته می شوند. این ورقها جایگزین مناسب روشهای پر هزینه و زمان بر قدیمی جهت احداث استخر پرورش ماهی و آبزیان است. ورقهای ژئوممبران از لحاظ شیمیایی خنثی بوده و تحت واکنشهای شیمیایی قرار نمیگیرند. همچنین به علت غلظت و فشردگی زنجیرهای تشکیل دهنده از نفوذ پذیری بالایی برخوردارند و اجازه نفوذ مواد شیمیایی را به ساختار خود نمی دهند. بنابراین این پوششها بدون ترد شدگی و شکنندگی در دمای بسیار پایین و یا کاهش مقاومت کششی و شل شدگی در دماهای بالا مورد استفاده قرار می گیرند.
مزیت های احداث استخر پرورش ماهی بوسیله ژئوممبران :
- کاهش هزینه احداث به کمتر از 50%
- کاهش قابل ملاحضه هزینه های اکسیژن دهی
- سهولت نصب و احداث استخر در کمترین زمان و بالاترین کیفیت
- نفوذ ناپذیری و عایق بندی بسیار بالا
- حذف جلبک و خزه از دیواره ها
- سهولت بسیار بالا در رسوب زدایی
- کاهش قابل ملاحضه هزینه های اکسیژن دهی
- انجام آزمایشات کنترل کیفی و حصول اطمینان از آب بندی کامل سیستم
مراحل احداث استخر پرورش ماهی
نقشه برداری و جمع آوری اطلاعات :
اولین مرحله احداث استخر پرورش ماهی بازدید از منطقه و توپوگرافی دقیق جهت تعیین محل مناسب احداث استخر پرورش ماهی و آبزیان است. این اطلاعات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند زیرا تعیین محل احداث، محاسبه حجم، شکل و ابعاد ، نوع ساختار خاک و برآورد هزینه احداث استخر پرورش ماهی و آبزیان در این مرحله صورت خواهد گرفت.طراحی حوضچه و استخر پرورش ماهی و آبزیان :
با توجه به نوع خاک و محدودیت زمین نسبت به طراحی استخر پرورش ماهی با عمق، طول، عرض و شیب مناسب اقدام می گردد. انواع استخرها به شرح زیر می باشد:1-احداث استخر پرورش ماهی و آبزیان در ابعاد مختلف 2- احداث استخرپرورش ماهی مستطیل شکل 3-احداث استخر پرورش ماهی گرد
خاکبرداری :
در این مرحله با توجه به طراحی انجام شده، نسبت به خاکبرداری با وسایل مناسب اقدام خواهد شد. شیب مناسب جهت خاک برداری عموما ۱ به ۱ یا ۴۵ درجه است. ولی با تغییر در نوع خاک سایر شیب ها نیز امکان پذیر است.
تسطیح و خاکبرداری :
پس از خاک برداری، نسبت به متراکم نمودن بستراستخر پرورش ماهی تا حدود ۹۰% اقدام خواهد شد. حرکت ماشین خاکبرداری به تراکم خاک کمک زیادی می نماید. کف و دیواره ها بایستی عاری از هر گونه سنگ و اجسام تیز باشند. بنابر این نسبت به حذف آنها اقدام خواهد شد و یا اینکه از کاهگل یا شفته آهک و یا یک لایه ژئوتکستایل با تراکم حجمی مناسب استفاده می شود تا امکان ایجاد آسیب اجسام نوک تیز بر ورق ژئوممبران وجود نداشته باشد.
حفر ترانشه :
جهت مهار ورق نسبت به حفر کانالی به موازات استخر به فاصله حدود ۵۰ الی ۷۰ سانتی متر و عمق ۶۰ سانتی متر اقدام خواهد شد. هر چه عمق کانال حفر شده بیشتر باشد، ابعاد کانال حفر شده به دلیل ایجاد پایداری بیشتر ورق در داخل آن بیشتر خواهد شد.
اجرای ژئوتکستایل :
در صورتی که نیاز به استفاده از ژئوتکستایل باشد در این مرحله نسبت به اجرای آن اقدام خواهد شد. در صورتی که بستراستخر پرورش ماهی دارای سنگ و اجسام نوک تیز نباشند نیاز به استفاده از ژئوتکستایل نخواهد بود. در بعضی از موارد به جای ژئوتکستایل از یک لایه کاهگل یا شفته آهک استفاده می گردد.
اجرای ورق ژئوممبران :
ابتدا نسبت به چیدمان رول های ژئوممبران در کنار استخر پرورش ماهی اقدام و سپس نسبت به پهن نمودن و برش زدن اقدام خواهد شد. سپس نسبت به انجام عملیات جوشکاری با دستکاه اتوماتیک جوشکاری پلاستیک اقدام می گردد. نحوه کار دستگاه به گونه ای می باشد که در هر مرحله از جوشکاری، دو خط جوش ایجاد می نماید تا اطمینان کامل از فرایند جوشکاری ایجاد گردد. در گوشه ها و یا محل اتصال از (لوله های ورودی و خروجی بایستی از جنس پلی اتیلنی باشند تا قابلیت اتصال به ورق ژئوممبران را داشته باشند) عملیات جوشکاری دستی با روکش اکسترودر و یا سشوار هوای داغ استفاده خواهد شد.
مهار ورق در ترانشه :
نسبت به قرار دادن لبه های ورق در ترانشه اقدام و نسبت به مدفون کردن آن با خاک و سایر مصالح اقدام خواهد شد.
آبگیری استخر پرورش ماهی و آبزیان :
کلیه سازه هایی که جهت دخیره آب احداث می گردد بایستی در چند مرحله آبگیری شوند. در این استخر پرورش ماهی نیز نسبت به آبگیری در چند مرحله (۲ یا ۳ مرحله) اقدام می گردد.
ماهی ریزی :
در این مرحله استخر پرورش ماهی جهت ماهی ریزی و پرورش هرنوع آبزی آماده است.
