بزرگترین استخر های کشاورزی ایران
استخر ذخیره اب کشاورزی چیست
استخر ذخیره‌آب کشاورزی، یک ساختمان یا تجهیزات مصنوعی است که برای جمع‌آوری و ذخیره آب به منظور استفاده در آبیاری زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود. این نوع استخرها به منظور مدیریت منابع آبی و تأمین آب کشاورزی در مناطق که کم آبی و یا نوسانات آبی دارند، بسیار مفید هستند.
ویژگی‌های استخرهای ذخیره‌آب کشاورزی شامل موارد زیر می‌شود:
1. **جمع‌آوری آب باران**: این استخرها معمولاً برای جمع‌آوری آب باران از سطح‌های بالایی به کمک سیستم‌های جاری‌کننده و سطح‌سازی ایجاد می‌شوند.
2. **ذخیره‌سازی آب**: آب جمع‌آوری شده در استخرهای کشاورزی به طور موقت ذخیره می‌شود تا در فصل‌های خشکی و یا زمانی که نیاز به آبیاری زمین‌های کشاورزی وجود دارد، استفاده شود.
3. **کنترل تبخیر**: برخی استخرها با استفاده از پوششهای اختصاصی یا تجهیزات دیگر برای کاهش تبخیر آب از سطح استخر استفاده می‌کنند.
4. **تأمین آب برای آبیاری کشاورزی**: استخرهای ذخیره‌آب کشاورزی آب مورد نیاز برای آبیاری مزارع و باغات را فراهم می‌کنند.
استفاده از استخرهای ذخیره‌آب کشاورزی می‌تواند به بهبود کارایی آبیاری، کاهش وابستگی به باران و منابع آبی طبیعی، و کمک به تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیازمند آب کمک کند.
بزرگترین استخر ژئوممبرین در ایران
بزرگترین استخر ژئوممبرین در ایران، “استخر بریانک” است که در استان هرمزگان قرار دارد. این استخر با وجود بزرگی و مساحت قابل توجه، به عنوان یکی از تجهیزات تالابی و دریایی مهم در منطقه شناخته می‌شود.
استخر بریانک به عنوان یک استخر ژئوممبرین شناخته می‌شود؛ این استخرها در سواحل دریاها یا تالاب‌ها در نواحی کم آبی و بارندگی کم ساخته می‌شوند تا آب دریا را تصفیه کرده و برای آبیاری زمین‌های کشاورزی استفاده کنند. این سیستم‌ها در برخی مناطق ایران، به ویژه در مناطق سواحلی کشور، بسیار مفید هستند.
استخر بریانک یکی از بزرگترین استخرهای ژئوممبرین در ایران است و در استان هرمزگان، در جنوب کشور واقع شده است. این استخر به منظور تصفیه آب دریا از نمک و استفاده از آب تازه برای آبیاری مزارع و باغات در منطقه بارندگی کم و بیابانی جنوب ایران ایجاد شده است.
ویژگی‌های استخر بریانک شامل موارد زیر می‌شود:
1. **مساحت بزرگ**: استخر بریانک دارای مساحتی بسیار بزرگ است که معمولاً در محدوده‌های هزاران هکتار قرار دارد.
2. **سد ژئوممبرینی**: این استخر از یک سد ژئوممبرینی برای جلوگیری از نفوذ نمک دریا به آب تازه داخل استخر استفاده می‌کند. این سدها به تصفیه آب و جلوگیری از آلودگی آب تازه بسیار کمک می‌کنند.
3. **سیستم‌های پمپاژ و تصفیه**: استخر بریانک معمولاً دارای سیستم‌های پمپاژ برای انتقال آب از دریا به داخل استخر و سیستم‌های تصفیه برای حذف نمک‌ها و آلاینده‌های دیگر است.
استخرهای ژئوممبرین معمولاً برای تأمین آبیاری زمین‌های کشاورزی و تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و کم‌آبی بسیار حیاتی هستند و نقش مهمی در توسعه کشاورزی و اقتصاد مناطق مورد نظر ایفا می‌کنند.
تاریخچه استخر کشاورزی در ایران
تاریخچه استخر کشاورزی در ایران به قدمت‌های باستانی بازمی‌گردد. آبیاری زمین‌های کشاورزی از طریق استفاده از استخرها، قناتها، و کانال‌های آبیاری به عنوان یکی از علل توسعه کشاورزی و تمدن‌سازی در ایران باستان تلقی می‌شود. در ادامه، تاریخچه استخرهای کشاورزی در ایران را به صورت خلاصه بیان می‌کنم:
1. **زمان باستان**: در زمان باستان، مردم ایران از تجهیزات آبیاری ساده‌ای مانند قناتها، آبشارها، و سدها استفاده می‌کردند. این تجهیزات برای تأمین آبیاری زمین‌های کشاورزی و مرتع‌ها به کار می‌رفتند.
- 2. **دوره ایلخانیان و تیموریان**: در دوره ایلخانیان و تیموریان، سیستم‌های آبیاری پیشرفته‌تری توسط حکومت‌ها توسعه یافت. سدها و کانال‌های بزرگتری برای توزیع آب به مناطق کشاورزی ساخته شد.
- 3. **دوره صفویه**: در دوره صفویه، ساخت و توسعه سیستم‌های آبیاری به اوج خود رسید. برخی از بزرگترین سدها و استخرهای کشاورزی در این دوره ساخته شدند. برای مثال، سد سلطانیه در استان خوزستان به ابداعات این دوره تعلق دارد.
- 4. **دوره قاجاریه**: در دوره قاجاریه، توسعه سیستم‌های آبیاری به سبب نیاز به توسعه کشاورزی و اقتصاد کشور ادامه یافت. در این دوره، سدها و استخرهای کشاورزی جدیدی ساخته شد.
- 5. **دوره معاصر**: در دوره معاصر با توسعه زیرساخت‌های آبیاری و آبدهی، استفاده از استخرهای کشاورزی برای تأمین آب مزارع به مرور کاهش یافته و به جای آن، سیستم‌های آبیاری مکانیزه و بارانی به کار گرفته می‌شوند.
استفاده از استخرهای کشاورزی در تاریخ ایران نمایانگر اهمیت اقتصاد کشاورزی در این منطقه بوده و به توسعه و پایداری کشاورزی در تمدن‌های مختلف کمک کرده است.
انواع استخرها
انواع استخرها بسیار متنوع هستند و متناسب با مقصد و کاربردهای مختلفی ساخته می‌شوند. در ادامه، برخی از انواع رایج استخرها را ذکر می‌کنم:
1. **استخرهای سرپوشیده (Indoor Pools):** این نوع استخرها در داخل ساختمان‌ها قرار دارند و معمولاً در سال‌های کلیماتیک سرد و یا به عنوان بخشی از ورزشگاه‌ها یا امکانات تفریحی برای استفاده طولانی‌مدت در دسترس قرار می‌گیرند.
2. **استخرهای فضای باز (Outdoor Pools):** این نوع استخرها در فضاهای باز نصب می‌شوند و به عنوان مکان‌های تفریحی در فصل‌های گرم سال مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها معمولاً در منازل خصوصی، هتل‌ها، و کلوپ‌های ورزشی یافت می‌شوند.
3. **استخرهای خاکی (Above-Ground Pools):** این نوع استخرها به صورت معمول در باغ‌ها و فضاهای باز نصب می‌شوند و از جنس لایه‌بندی پلی‌اتیلنی ساخته می‌شوند. آنها به عنوان یک جایگزین سریع و ارزان‌تر برای استخرهای دائمی محسوب می‌شوند.
4. **استخرهای شنا (Swimming Pools):** این استخرها به منظور شنا و ورزش شنا طراحی شده‌اند و دارای ابعاد و عمق مناسبی برای شناکاران هستند. آنها معمولاً در مکان‌های ورزشی و استخرهای عمومی یافت می‌شوند.
5. **استخرهای آب‌گرمکن (Hot Tubs/Spas):** این استخرها دارای آب گرم هستند و به عنوان جاهایی برای استراحت، تراپی فیزیکی، و آب‌گرمکنی در فصل‌های سرد سال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
6. **استخرهای طبیعی (Natural Pools):** این نوع استخرها با استفاده از سیستم‌های طبیعی مانند گیاهان فیلتراسیونی به جای سیستم‌های شیمیایی تصفیه آب استفاده می‌کنند و ظاهری مشابه استخرهای طبیعی دارند.
7. **استخرهای مسابح کودکان (Kiddie Pools):** این نوع استخرها به ابعاد کوچک و عمق کم برای کودکان ساخته می‌شوند و به عنوان محیطی برای بازی و تفریح کودکان در فصل‌های گرم سال استفاده می‌شوند.
همچنین، استخرها می‌توانند در ابعاد و اشکال مختلفی مانند استخرهای مستطیلی، استخرهای گرد، استخرهای آبنما و … طراحی و ساخته شوند تا به نیازها و سلیقه‌های مختلف افراد پاسخ دهند.
